گسترش استفاده از CNG، زمینه‌ساز صادرات بنزین

Author:

مصرف بنزین در سال ۹۵، برابر با ۷۵میلیون لیتر در روز بود. حدود ۲۵ میلیون لیتر از این میزان، قابل‌جایگزینی با ظرفیت CNG خالی در کشور خواهد بود. لذا با تنوع دادن به سبد سوخت خودروهای سواری به‌وسیله CNG، نه تنها می توان از واردات بنزین جلوگیری کرد، بلکه حتی می توان فرصت را برای صادرات بنزین توسط ایران در سال های آینده ایجاد کرد.

به گزارش شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به نقل از عیار آنلاین، در سال ۱۳۹۲، حدود ۲۵تریلیون تومان (۸۰۰میلیون دلار) برای واردات فرآورده‌های نفتی به کشور هزینه شد، که بخش زیادی از آن به واردات بنزین اختصاص دارد. این در حالی است که متوسط واردات بنزین در این سال ۳٫۵ میلیون لیتر در روز بوده است و میزان واردات در سال‌های بعد مطابق نمودار ۱ افزایش‌یافته است:

مصرف-بنزین-میلیون-لیتر

نمودار ۱- میزان واردات بنزین

با توجه به ۳٫۵ برابر شدن واردات در سال ۹۵ و در نظر گرفتن کاهش قیمت نفت خام و فرآورده‌های حاصل از آن به نصف قیمت سال ۹۲، می‌توان به‌طور نسبی نتیجه گرفت که هزینه واردات بنزین در سال ۹۵ برابر ۱٫۴ میلیارد دلار بوده است. هزینه‌ای که می‌توانست در طی این سال‌ها با جایگزینی CNG به‌جای بنزین هدر نرود.

مصرف CNG در کشور ۲۰ میلیون مترمکعب در روز و معادل ۲۵ میلیون لیتر بنزین در روز است. این در حالی است که ظرفیت مصرف CNG برابر ۴۰ میلیون متر مکعب برآورد شده است. در این صورت، مشخص می‌شود که اگر از تمام ظرفیت CNG استفاده می‌شد، نیازی به واردات بنزین در سال‌های اخیر نبود.

با راه‌اندازی فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، دو مسیر پیش روی کشور است؛ نخست اینکه بنزین تولیدی این پالایشگاه را برای مصرف روزافزون داخل قرار دهد و دیگر آنکه با اتخاذ سیاست‌هایی، مصرف بنزین داخل را کاهش داد و از بنزین تولیدی پالایشگاه در جهت صادرات بهره برد.

مصرف بنزین در سال ۹۵، برابر با ۷۵میلیون لیتر در روز بود. حدود ۲۵ میلیون لیتر از این میزان، قابل‌جایگزینی با ظرفیت CNG خالی در کشور خواهد بود. لذا درصورتی‌که دو فاز باقیمانده از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نیز راه‌اندازی شود و تولید بنزین کشور به ۱۰۰میلیون لیتر در روز برسد، ایران می‌تواند حدود ۵۰میلیون لیتر در روز بنزین صادر کند. اما اگر رویکرد دولت همچنان مبتنی بر نادید گرفتن ظرفیت CNG باشد، صادرات بنزین ایران، روزانه ۲۵ میلیون لیتر خواهد بود که این به معنای از دست دادن درآمد صادرات بنزین به ارزش ۳٫۷ میلیارد دلار است.

البته برای به‌کارگیری ظرفیت رهاشده CNG در کشور نیاز به‌صرف هزینه برای احداث جایگاه‌های CNG در کشور و به‌خصوص در شهرهای بزرگ هست، اما این هزینه در برابر درآمدی که به دلیل مصرف زیاد بنزین و از دست رفتن فرصت صادرات این فرآورده از دست می‌رود قابل‌چشم‌پوشی است.

از طرفی ممکن است که برای گازی که در صنعت CNG می‌توان مصرف کرد، فرصت صادرات در نظر گرفته شود که در این صورت، با صادرات روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب گاز با قیمتی گران معادل ۱۸ سنت بر مترمکعب، سالانه ۱٫۳ میلیارد دلار سودآوری برای کشور به دست می‌آید. اما باز می‌توان نتیجه گرفت که اگر این مقدار گاز در همان صنعت CNG مصرف شود و به‌جای آن، بنزین صرفه‌جویی شده در حمل‌ونقل صادر گردد، سالانه ۲٫۴ میلیارد دلار بیشتر سود خواهد داشت.

تخصیص گاز طبیعی برای استفاده از ظرفیت خالی CNG در کشور باعث می‌شود تا مصرف آن به ۴۰ میلیون مترمکعب در بخش حمل‌ونقل برسد. با این افزایش ظرفیت، مصرف گاز در بخش CNG در برابر مصرف روزانه گاز ایران چیزی در حدود ۵ درصد می‌شود که بسیار مقدار ناچیزی است. لذا ازلحاظ امنیت عرضه و تأمین نیز کشور را دچار تهدیدی نمی‌کند.

افزون بر این مورد، روند مصرف بنزین در ایران نشان می‌دهد که ظرفیت تولید بنزین در ایران، حتی با راه‌اندازی کامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تنها تا سال ۱۴۰۷ می‌تواند ایران را از واردات بنزین خودکفا کند و از آن سال به بعد، ایران دوباره واردکننده بنزین خواهد بود.

مصرف-آینده-بنزین

نمودار ۲- آینده تولید و مصرف بنزین در ایران

لذا تنوع دادن به سبد سوخت خودروهای سواری به‌وسیله CNG، علاوه بر ایجاد فرصت صادرات بنزین برای جمهوری اسلامی تا سال‌های متمادی، می‌تواند عاملی مؤثر و کم‌هزینه برای تأمین امنیت عرضه انرژی و سوخت برای بخش حمل‌ونقل باشد.

منبع: www.moqavemati.net